Vest: Na današnji dan - 30. Mart -

1135. godine – U Kordobi u Španiji rođen je Mojsije Majmond, najznačajniji jevrejski filozof Srednjeg veka i jedan od najpoznatijih lekara svoga doba. Bio je sledbenik Aristotela a njegova dela prevedena su na mnoge jezike i uticala su na jevrejsku filozofiju. Napisao je više astronomskih i matematičkih rasprava i 18 medicinskih traktata s teorijama znatno ispred vremena u kojem je živio.

1746. godine – Rođen je veliki španski slikar Fransisko de Goja. Kao dvorski slikar od 1786. godine naslikao je čuvene portrete članova kraljevske porodice, dvorjana i uglednih ličnosti. . U kompozicijama iz istorije i savremenog života ispoljio je izrazitu sklonost ka sarkazmu i kritici društva. Pri kraju života, već oslepeo, morao je da emigrira u Francusku, gde je umro 1828. godine. Glavna dela: "Odevena Maja", "Gola Maja", "Porodica Karlosa Četvrtog", "Marija-Lujza", "Slikar Fransisko Baje", grafički ciklusi "Kapričosi", "Užasi rata", "Poslovice", "Tauromahija".

1814. godine – Britanci i njihovi saveznici u ratu protiv Napoleona Bonaparte trijumfalno su ušli u Pariz.

1842. godine – Američki lekar Kraford Long prvi put je upotrebio etar kao anestetik prilikom hirurške intervencije u bolnici u gradu Džeferson u Virdžiniji.

1844. godine - Rođen francuski pisac Pol Verlen, boem i pustolov, čije su neposredne pesme, pune lirizma i muzike, znatno uticale na simboličku školu. Dela: zbirke "Romanse bez reči", "Galantne svečanosti", "Elegije", "Mudrost".

1853. godine – Rođen je holandski slikar Vinsent van Gog. Jedan od najvećih umetnika 20. veka čije je delo presudno uticalo na stvaranje novog likovnog izraza u evropskom slikarstvu, slavu je stekao posthumno. Naslikao je oko 850 slika i 900 crteža mahom pejzaža, portreta i mrtvih priroda a za života prodao je samo jednu sliku. Neshvaćen i nepriznat za života, u dubokoj depresiji izvršio je samoubistvo 29. jula 1890. godine. Napoznatija dela: “Suncokreti”, “Zvezdana noć”, “Crveni vinograd”, “Kafana noću”, “Autoportret”. Najskuplja Van Gogova slika “Portret doktora Gašea” prodata je za 83 miliona dolara.

1856. godine – U Parizu je mirovnim ugovorom okončan Krimski rat vodjen od 1853. godine između Rusije i Otomanskog carstva.

1863. godine – Princ Vilijam, mlađi sin danskog kralja Kristijana IX, postao je kralj Grčke pod imenom Džordž I.

1867. godine – Senatu SAD podnesen je ugovor o kupovini Aljaske od Rusije. Teritorija od milion i po kvadratnih kilometara kupljena je potom za 7,2 miliona dolara, oko dva centa po jutru zemlje. Aljaska je 1912. godine zvanično proglašena za teritoriju SAD, a 1959. godine postala je 49. američka država.

1894. godine – Rođen je ruski general i konstruktor aviona Sergej Iljušin, koji je tokom tri decenije konstruisao više od 50 tipova aviona. Posebno je poznat po oklopnom jurišnom avionu “Il-2” za potrebe sovjetskog ratnog vazduhoplovstva u Drugom svetskom ratu. Ceo život je posvetio projektovanju svih vrsta aviona od ratnih jurišnika i bombardera do aviona za civilno vazduhoplovstvo.

1905. godine - Grci na Kritu podigli ustanak protiv turske vladavine. To grčko ostrvo u Sredozemnom moru pripalo je Grčkoj 1913. godine, posle balkanskih ratova.

1912. godine – Ugovorom u Fesu između Francuske i marokanskog sultana, Maroko je kao protektorat priključen francuskim kolonijalnim posedima.

1940. godine - Japan uspostavio marionetsku vladu u okupiranoj Kini.

1944. godine - Britanski i američki bombarderi drugi put u Drugom svetskom ratu zasuli Niš tepihom bombi, usmrtivši najmanje 50 srpskih civila. Prilikom prvog bombardovanja grada u oktobru 1943. godine, poginulo je više od 250 ljudi. Bombardovanja je pravdano slamanja otpora Nemaca u Jugoslaviji ali je umesto toga bilo mnogo civilnih žrtava.

1945. godine – Sovjetska armija je u Drugom svetskom ratu zauzela poljsku baltičku luku Dancig današnji Gdanjsk.

1950. godine – Umro je francuski političar i državnik Leon Blum, vođa Socijalističke stranke od osnivanja 1920. godine, prvi socijalista premijer Francuske. Predvodio je vladu Narodnog fronta a posle nemačke okupacije Francuske u Drugom svetskom ratu odveden je u Nemačku, gde je bio zatvoren u logorima Buhenvald i Dahau. Po završetku rata ponovo je premijer.

1967. godine – NATO je zatvorio vojne štabove u Francuskoj, nakon što je predsednik Šarl de Gol odlučio da povuče zemlju iz tog zapadnog vojnog saveza.

1972. godine – Velika Britanija je stavila Severnu Irsku pod direktnu britansku upravu. Suspendovan je severnoirski parlament i vlada Unionističke stranke Brajana Foknera.

1973. godine – Povlačenjem poslednjih američkih trupa i oslobadjanjem zarobljenika formalno je završeno vojno angažovanje SAD u Vijetnamu, u kojem je poginulo više od 58.000 američkih vojnika.

1974. godine - Prvi kineski putnički avion sletio u Njujork. 

1979. godine – Iranci su na dvodnevnom referendumu ubedljivom većinom izglasali uspostavljanje Islamske republike.

1981. godine – U Vašingtonu je izvršen neuspeo atentat na predsednika SAD Ronalda Regana.

1983. godine – Umro Rodoljub Čolaković, revolucionar, političar i književnik, učesnik Španskog građanskog rata i Narodnooslobidilačke borbe, nosilac Partizanske spomenice 1941. godine i drugih odlikovanja među kojima Orden narodnog heroja. Kao pripadnik levičarske terorističke organizacije "Crvena pravda" 1921. godine je uhapšen i osuđen na 12 godina zatvora pod optužbom za umešanost u atentat na ministra unutrašnjih poslova Milorada Draškovića. Na robiji je s Mošom Pijade preveo prvi tom "Kapitala" Karla Marksa i "Bedu filozofije". Najpoznatija dela: “Španija u plamenu”, “Kazivanja o jednom pokoljenju”, “Utisci iz Indije”.

1986. godine – Umro je američki filmski glumac Džejms Kegni, koji se proslavio ulogama u kriminalističkim filmovima, među kojima su najpoznatiji “Državni neprijatelj” i “Anđeli garava lica”, “San letnjr noći”, “Pobednik uzima sve”. Dobitnik je Oskara za film “Jenki Dudl Dandi”.

1987. godine – Slika Van Goga “Suncokreti” prodata je na aukciji u Londonu za 24,75 miliona funti ili 39,7 miliona dolara.

1990. godine - Parlament Estonije proglasio SSSR okupatorskom silom i zatražio punu nezavisnost.

1993. godine - Vlada u Skoplju odbacila naziv "Bivša Jugoslovenska Republika Makedonija", koji su predložili međunarodni posrednici radi priznavanja novostvorene države i njenog prijema u UN. Sporazumom sa Grčkom iz 2018. godine zvanično Skoplje je promenilo ime država iz “Makedonija” u “Severna Makedonija”.

1997. godine - U bombaškom napadu tokom mitinga u glavnom gradu Kambodže Pnom Penu, ubijeno 10 i ranjeno više od 100 ljudi, uključujući vodeće kambodžanske opozicione političare.

1999. godine - U trećem napadu na čačansku fabriku "Sloboda" od početka NATO bombardovanja Savezne Republike Jugoslavije, gotovo sasvim su uništeni pogoni za proizvodnju usisivača, električnih šporeta i ostale bele tehnike, a šteta posle vazdušnih udara procenjena je na najmanje 300 miliona dolara.

1999. godine - Reporter francuske novinske agencije AFP je posetio prištinski sportski stadion i video da je ustanova prazna i da je trava u stadionu netaknuta, što je poreklo tvrdnju NATO-a da je stadion pretvoren u koncentracioni logor i da se tamo drži 100.000 zarobljenih Albanaca.

2000. godine - Međunarodni donatori odobrili na Donatorskoj konferenciji u Briselu 2,4 milijarde evra za ekonomski razvoj i rekonstrukciju na Balkanu.

2000. godine – Novinari, izdavači i organizacije za očuvanje slobode medija iz celog sveta pokrenuli su u Briselu kampanju za odbranu nezavisnih medija i novinara u Srbiji koji su se našli na udaru režima predsednika SR Jugoslavije Slobodana Miloševića.

2000. godine – Umro je bivši austrijski predsednik Rudolf Kirhšleger. Za predsednika Austrije biran je dva puta a bio je i prvi austrijski predsednik koji nije bio član nijedne političke partije.

2002. godine – Umrla je britanska kraljica Elizabeta.

2003. godine – U američkoj državi Njujork zabranjeno je pušenje u restoranima i barovima.

2004. godine – Umro je legendarni saradnik britanske radio televizije BBC Alister Kuk koji je, u svojoj čuvenoj emisiji “Pisma iz Amerike”, skoro šest decenija izveštavao o kulturnim i političkim zbivanjima u SAD.

2009. godine - U 84. godini umro francuski kompozitor i dirigent Moris Žar. Napisao je muziku za 150 filmova i osvojio tri Oskara za filmsku muziku. Reč je o filmovima "Lorens od Arabije", "Doktor Živago " i "Put za Indiju". Tokom duge karijere sarađivao je sa mnogim velikim režiserima kao što su Alfred Hičkok, Džon Hjuston, Lukino Viskonti i Piter Vir. Napisao je muziku i za filmove "Godina opasnog življenja", "Gorile u magli" i "Društvo mrtvih pesnika".

2010. godine – Internet domen .yu prestao je da postoji brisanjem sa servera Elektrotehničkog fakulteta u Beogradu. Domen .yu uveden je 1989. godine za SFR Jugoslaviju, a posle njenog raspada za SR Jugoslaviju i na kraju za Srbiju i Crnu Goru. Na srpskim stranicama .yu domen je zamenio domen .rs, a na crnogorskim domen .me.

Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici!