Vest: Na današnji dan - 14. Februar -

269. godine – Tokom progona hrišćana, u vreme cara Klaudija II spaljen je na lomači rimski sveštenik i lekar Valentin, kasnije hrišćanski mučenik Sv. Valentin. Taj datum kod pravoslavaca se slavi kao dan vinove loze i vinogradara katolici slave kao Dan zaljubljenih.

869. godine –  Umro slovenski prosvetitelj, poznat po monaškom imenu Ćirilo, Grk iz Soluna, kome je rođeno ime bilo Konstantin. Sa starijim bratom Metodijem sastavio prvu slovensku azbuku - glagoljicu. On i njegov brat Metodije zauzimali su visoke položaje u Vizantiji: Ćirilo je bio učitelj filozofije i bibliotekar u carigradskoj crkvi Svete Sofije, a Metodije visoki državni činovnik. Vizantijski car Mihailo Treći ih je, na molbu moravskog kneza Rastislava, poslao u Moravsku da pripovedaju hrišćanstvo među moravskim Slovenima. Misija je trebalo da osigura vizantijski uticaj u tom delu Evrope. Braća su prethodno sastavila glagoljicu i prevela potrebne crkvene knjige na jezik makedonskih Slovena, koji su solunska braća dobro znala iz detinjstva. Tako je nastao prvi slovenski književni jezik, nazvan staroslovenski. Njihov misionarski rad je zasmetao nemačkom sveštenstvu koje ih je optužilo rimskom papi. Da bi se opravdali, otišli su u Rim, gde je Ćirilo ubrzo umro, a papa je Metodiju odobrio rad i postavio ga za arhiepiskopa panonskog i moravskog.

1400. godine - Pod misterioznim okolnostima u zatočeništvu u zamku Pontefrakt umro engleski kralj Ričard Drugi, koga je 1399. godine sa prestola zbacio rođak Henri Bolingbrok, proglasivši se kraljem Henrijem Četvrtim. Na presto je došao u desetoj godini, nasledivši deda Edvarda Trećeg i tokom vladavine od 1377. godine bio je prinuđen da od nezadovoljnog visokog plemstva grčevito brani kraljevsku vlast.

1468. godine – Umro je nemački štampar Johan Gutenberg, pronalazač tipografije, izuma koji je označio civilizacijski preokret. Prvi je došao na ideju da izliva slova iz metala i od njih sastavlja redove. Usavršio je štamparsku mašinu i osnovao štampariju u rodnom Majncu. Štampao je 1455. godine Bibliju u više od 100 primeraka, od kojih je četrdesetak sačuvano. Na ovaj način štampa je ukinula monopol na pismenost i znanje i učinila da knjiga postane dostupna većem broju ljudi.

1663. godine – Kanada je postala francuska kraljevska provincija.

1779. godine – Engleski moreplovac i istraživač Džejms Kuk ubijen na Havajima u iznenadnom okršaju sa ostrvljanima. Na prvom putovanju od 1768. godine do 1771. godine je rešio tajnu Australije, oplovio Novi Zeland i utvrdio da je Nova Gvineja ostrvo. Od 1772. godine do 1775. godine istraživao je ostrva u Tihom okeanu, a na trećem putovanju od 1776. godine do 1779. godine prvi je oplovio obale Aljaske, istražio Beringov moreuz i otkrio Havajska ostrva.

1797. godine – Britanska flota pod komandom admirala Džona Džervisa i Horacija Nelsona potukla je špansku armadu kod rta Sent Vinsent na krajnjem jugu Portugalije.

1804. godine – Zbor uglednih Srba u Orašcu kod Aranđelovca doneo odluku o dizanju ustanka protiv Turaka i za vožda izabrao Đorđa Petrovića, nazvanog Karađorđe. Sukobi Srba i Turaka izbili su posle seče knezova koju su započele beogradske dahije da bi zastrašile srpski narod i njegove vođe. Prvi srpski ustanak je isprva zahvatio krajeve zapadno od Kolubare, Šumadiju i Pomoravlje, a gotovo ceo Beogradski pašaluk je oslobođen 1807. godine, ali je sudbinu ustanka odredio ishod rusko-turskog rata. Najbitniji bojeve ustanici su vodili u Drlupi, Ivankovcu, Deligradu, Mišaru. Početkom 1808. godine ustanici oslobađaju i Beograd. Tokom ustanka u oslobođenoj zemlji organizovana je Narodna skupština „Praviteljstvujušči sovjet“, Velika škola, Bogoslovska škola. Od važnih dokumenata usvojen je ustavni akt kojim se Karađorđe sa njegovim zakoniti naslednicima proglašava vrhovnim starešinom. Osim nasledne titule, Ustavom Karađorđu je i ograničena vlast u oslobođenoj Srbiji. Kad su Rusija i Otomansko carstvo potpisali mir u Bukureštu 1812. godine, Porta je dobila pravo da zaposedne srpske gradove i 1813. godine je ugušila u krvi ustanak.

1835. godine – Na inicijativu dramskog pisca Joakima Vujića, uz novčanu pomoć kneza Miloša Obrenovića, u Kragujevcu je osnovano prvo pozorište u Srbiji. “Knjaževsko-serbski teatar” priređivao je jednom sedmično i prazničnim danima predstave za kneza i njegove činovnike i goste, a na repertoaru su bili Vujićevi komadi ili njegovi prevodi stranih dela.

1912. godine - Rođen jugoslovenski istraživač i putopisac mađarskog porekla Tibor Sekelj, učesnik ekspedicija širom sveta. Napisao je mnoštvo putopisa i udžbenik za jezik esperanto. Dela: putopisi "Oluja nad Akonkagvom", "Osvojenje vrhova", "Kroz zemlju Indijanaca", "Putovanje izvan vremena", "Nepal otvara vrata", roman "Nađena sreća", knjiga za decu "Kumenana" koja je prevedena na 16 jezika.

1922. godine – Italijanski inženjer Đulielmo Markoni počeo je prvo redovno emitovanje radio programa iz Engleske.

1929. godine – Al Kaponeovi gangsteri ubili su u Čikagu sedmoricu članova rivalske bande Bagsa Morena da bi sprečili krađu krijumčarenog viskija. Taj događaj nazvan je “Masakar na Svetog Valentina”.

1943. godine – Sovjetska Crvena armija je u Drugom svetskom ratu oslobodila Rostov od Nemaca.

1946. godine – Na američkom univerzitetu Pensilvanija počeo je da radi “elektronski mozak”- kompjuter, koji je sate normalnog računanja pretvorio u sekunde. Nazvan je ENIAC (Elektronski numerički integrator i kompjuter).

1956. godine – U Moskvi je počeo 20. kongres Komunističke partije SSSR, na kojem je šef partije Nikita Hruščov osudio politiku Staljina i otvorio put procesu destaljinizacije Sovjetskog Saveza. Kongres je doneo odluke kojima je počeo javni raskid s najgrubljim staljinističkim deformacijama.

1958. godine – Irački kralj Fejsal i jordanski kralj Husein objavili su ujedinjenje dva kraljevstva u Arapsku Federaciju s Fejsalom kao šefom države. Monarhija u Iraku oborena je u julu iste godine, kralj je ubijen i Federacija se raspala.

1972. godine – Sovjetski svemirski brod bez ljudske posade “Luna 20” lansiran je ka Mesecu, odakle je 11 dana kasnije doneo uzorke Mesečevog tla.

1989. godine – Iranski verski vođa ajatolah Ruholah Homeini je fatvom (edikt) naredio smrtnu kaznu engleskom piscu indijskog porekla Salmanu Rušdiju zbog njegovog dela “Satanski stihovi”, koje je u Iranu ocenjeno kao blasfemija islama. Iranska vlada se 1998. godine javno ogradila od primene smrtne kazne.

1993. godine - Desničarski lider kiparskih Grka Glafkos Kleridis izvojevao pobedu na izborima nad dotadašnjim predsednikom Jorgosom Vasilijuom.

1995. godine - Peru saopštio da je zauzeo poslednje uporište ekvadorske vojske na svojoj teritoriji i proglasio jednostrani prekid vatre u 19-dnevnom pograničnom ratu s Ekvadorom.

1997. godine – Međunarodna arbitražna komisija donela je odluku da sporno područje grada Brčko u Bosni bude stavljeno pod međunarodni nadzor do marta 1998. godine.

1998. godine – Bosanski Srbi Miroslav Tadić i Milan Simić predali su se dobrovoljno Međunarodnom sudu za ratne zločine u Hagu. To su bili prvi optuženi za ratne zločine počinjene tokom ratova na prostoru bivše SFRJ koji su se dobrovoljno predali Haškom sudu.

2000. godine – U nastojanju da izoluje jugoslovenskog predsednika Slobodana Miloševića, Evropska unija je proširila spisak lica, saradnika predsednika i ljudi bliskih njegovom režimu, kojima je zabranjen ulazak u zemlje EU sa 600 na 900 imena.

2001. godine – Skupština Srbije je ukinula Zakon o javnom informisanju na osnovu kojeg je režim Slobodana Miloševića vršio represiju nad slobodnim i nezavisnim medijima u Srbiji. Od oktobra 1998. godine, kada je Zakon usvojen do septembra 2000. godine mediji su kaznjeni sa više od 30 miliona dinara, a jednom broju je zabranjen rad.

2002. godine – Istraživači američkog univerziteta Teksas A&M izvršili su uspešno kloniranje mačke, od šest različitih rasa mačaka.

2002. godine – Umro je nemački dirigent Ginter Vand, poznat po svom zahtevnom stilu rada i velikom broju koncerata Bruknera, Betovena i Mocarta.

2003. godine – Tribunal u Hagu podigao je optužnicu protiv lidera Srpske radikalne stranke Vojislava Šešelja za zločine protiv čovečnosti i kršenje zakona i običaja rata. Šešelj se dobrovoljno predao tom sudu 24. februara te godine.

2003. godine – Nakon šest godina života prvom kloniranom sisaru, ovci Doli, ubrizgana je smrtonosna injekcija zbog simptoma progresivne bolesti pluća.

2003. godine - Lideri inspektora UN za kontrolu naoružanja Hans Bliks i Muhamed el Baradej obavestili Savet bezbjednosti UN da u Iraku nije pronađeno oružje za masovno uništenje niti evidencija da je ono uništeno.

2004. godine – Predsednik Srbije Boris Tadić obišao je srpske enklave na Kosovu, a u Prištini je razgovarao sa šefom UNMIK-a Sorenom Jesen-Petersonom. On je prvi srpski predsednik koji je posetio Kosovo od 1999. godine, kada su vlast u toj pokrajini preuzele UN.

2005. godine – U eksploziji bombe u Bejrutu, poginuo je bivši libanski premijer Rafik al Hariri.

2007. godine - Skupština Srbije usvojila rezoluciju kojom odbacuje stavove specijalnog izaslanika UN Martija Ahtisarija o statusu Kosova i Metohije.

2009. godine – Na Samitu u Rimu ministri finansija i guverneri centralnih banaka G7 i Rusije dogovorili su zajedničko angažovanje u cilju podsticanja privrednog rasta i zapošljavanja i u jačanja bankarskog sistema kako bi se prevazišla najgora svetska finansijska kriza u poslednjih pedeset godina.

2015. godine - Umro Franjo Mihalić, jugoslovenski atletičar- dugoprugaš, reprezentativac, rekorder, trener. Najveći uspeh ostvario je na Olimpijskim igrama u Melburnu 1956. godine, kada je osvojio srebrnu medalju u maratonu rezultatom 2:26:32.

Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici!