Vest: Udruženje obnavlja svetinju staru 15. vekova

Na potezu Gaj u koceljevačkom selu Gradojević nalaze se ostaci manastira Grad po kome je, kako se veruje, ovo naselje i dobilo ime. Po predanju bio je posvećen rođenju Svetog Jovana Krstitelja, pa se po običaju na tom mestu na Ivanjdan i dalje drži služba.

Istorijskih podataka o samom manastiru nema mnogo, ali turski pisani tragovi iz 1528. godine navode na zaključak da su u selu Gradović, kako su ga Turci upisali u teftere, postojali ostaci srednjovekovne crkve koja je tu bila mnogo pre dolaska Osmanlija.

Smatra se da je manastir star znatno više nego što se pretpostavljalo zbog stila gradnje koji se primećuju u temeljima. Postoji verovanje da je sagrađen između 6. i 8. veka, što bi značilo da je postojao pre dolaska Srba na ove prostore.

Najezdom Mongola na Balkan u 13. veku je potpuno uništen. Poznato je da je nakon mongolske invazije predeo oko Mačve i Tamnave pripao Srbiji kojom su u to vreme vladali Nemanjići, pa se veruje da je svetinju obnovio kralj Dragutin.

Dolaskom Turaka na prostore Balkana veliki broj crkava i manastira je bio napušten, što je verovatno bilo i sa Gradom koji je tokom oslobodilačkih ratova protiv Otomanske vlasti korišćen kao bolnica i škola.

Obnovljen je, veruje se, početkom 19. veka ali je ponovo razrušen u drugoj polovini tog stoleća i za njegovo rušenje vezuje se tužna priča. Naime, po predanju Turci su ga 1869. godine gađali topom sa obližnjeg brda dok su u njemu bili učenici koji su tom prilikom stradali i sahranjeni nedaleko od manastirskog kompleksa.

U toku Drugog svetskog rata Branko Ilić iz Donjeg Crniljeva, kasnije monah Visarion, počeo je pored ostataka temelja stare crkve da zida novu od ćerpiča. Iako je dobio blagoslov da obnovi manastir od kamena, on je odlučio da sagradi novu, manju crkvu, van temelja stare svetinje. Taj hram je postojao do šezdesetih godina prošlog veka kada je njegov jedini monah oboleo i umro.

U posleratnom periodu uništen je svaki trag o postojanju ovog manastira od kojeg su ostali samo temelji i ostaci potonje crkve koja svedoči o postojanju svetinje. Do nje nije bilo puta, a lokacija je bila zarasla šumom.

Na ovom lokalitetu nije bilo istraživanja od strane relevantnih ustanova, a priču o manastiru Grad žitelji koceljevačke opštine imali su priliku da čuju pre nekoliko godina kada se kod ljudi koji su poreklom iz Gradojevića, a koji su okupljeni oko Udruženja građana Car Konstantin, javila ideja za obnovu svetinje.

Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici!