Vest: Na današnji dan - 26. Februar -

1200. godine - Umro srpski monah Simeon, poznat kao Stefan Nemanja, osnivač dinastije Nemanjića, koja je vladala srpskim zemljama više od dva veka. Pre nego što se 1196. zamonašio, vladao je Raškom kao veliki župan. Vlast je preuzeo 1166. godine, kad je zbacio brata Tihomira, velikog župana, štićenika dvora u Carigradu. Ubrzo po preuzimanju vlasti pokušao je da se otrgne od vazalnog odnosa prema Vizantiji, protiv čije je vojske ratovao u savezu s Mletačkom Republikom, ali je to uspeo tek posle smrti cara Manojla Komnina. U savezu s Ugarskom je napao Vizantiju i Raškoj priključio Zetu, Trebinje, Zahumlje i Metohiju. Nemački car i jedan od vođa Trećeg krstaškog rata Fridrih Prvi Barbarosa, koji je s vojskom na osnovu sporazuma s Nemanjom prošao kroz Rašku, 1189. godine nije prihvatio njegovu ponudu za savez protiv Vizantije. Kad su krstaši prešli u Malu Aziju, Vizantija je napala Rašku i preotela joj 1190. godine krajeve preko Morave, ali je Nemanja uspeo da očuva samostalnost države. Pošto je presto ustupio srednjem sinu, kasnije prvom srpskom kralju Stefanu Prvovjenčanom - a ne najstarijem Vukanu, čije je državničke sposobnosti manje cenio - zamonašio se u svojoj zadužbini manastiru Studenica. Sa najmlađim sinom Rastkom, poznatom kao Sveti Sava, podigao je na Svetoj Gori manastir Hilandar - u kojem je i umro. Manastir je ubrzo postao najznačajniji srpski duhovni i književni centar. Podigao je i crkve i manastire Đurđeve stupove, Bogorodičin manastir i manastir Svetog Nikole kod Kuršumlije. Tokom vladavine energično je suzbio bogumilsku jeres. U Hilandaru je 3. februara 1199. godine ili 1200. godine  preminuo u dubokoj starosti. Prema hrišćanskom predanju, u trenutku njegove smrti prostoriju je obasjala svetlost. Sledeće godine ga je Svetogorski sabor kanonizovao kao svetog Simeona Mirotočivog, jer su njegove mošti točile miro. Njegove mošti su 1208. godine prenesene u njegovu zadužbinu Studenicu u kojoj se i danas nalaze. Stefan Nemanja se smatra jednim od najznačajnijih srpskih vladara.

1531. godine – U zemljotresu u Portugaliji poginulo je nekoliko desetina hiljada ljudi, porušen je veliki deo prestonice Lisabona i nekoliko drugih gradova.

1777. godine – Rođen srpski državnik i pisac prota Mateja Nenadović, vojvoda iz Prvog srpskog ustanka, tvorac i prvi predsednik Praviteljstvujuščeg sovjeta - prve srpske vlade. Sa stricem Jakovom je u valjevskoj i šabačkoj nahiji pokrenuo Prvi srpski ustanak. Komandovao je delom ustaničkih snaga 1806. godine u boju na Mišaru kod Šapca u kojem su Turci potučeni do nogu. Kao prvi diplomata obnovljene Srbije putovao je u Petrograd da uspostavi diplomatske odnose s Rusijom i zainteresuje rusku vladu za podršku i pomoć, nabavljao je oružje u Austriji i igrao važnu ulogu u pregovorima s Turcima. Posle propasti ustanka 1813. godine u emigraciji je svim silama nastojao da zainteresuje velike sile za stvar Srbije i prisustvovao je Bečkom kongresu s punomoćjem srpskih vođa. Posle Drugog srpskog ustanka postao je valjevski knez, ali je penzionisan zbog nesuglasica s knezom Milošem Obrenovićem, a zbog sukoba s knezom Mihailom 1840. godine prognan je iz Srbije. Vratio se 1842. godine kad su Obrenovići oboreni s vlasti i postao je državni savetnik. Godine 1845. izabran je za počasnog člana Društva srpske slovesnosti. Prota Matija je bio učesnik narodne skupštine u Sremskim Karlovcima 1848. godine a bio je na čelu u borbama vođenih protiv Mađara. U Valjevu je podignut spomenik proti Matiji, vajara Milomira Jevtića, 1984. godine. Mnoge ulice u raznim gradovima Srbije nose njegovo ime, kao i osnovna škola u Brankovini. Napisao je "Memoare", jedno od najboljih memoarskih dela srpske književnosti, pune dragocenih podataka o događajima i ljudima iz vremena Prvog srpskog ustanka. Potpuno izdanje „Memoara“ objavljeno je 1867. godine, sa svim pratećim bitnim dokumentima.

1802. godine - Rođen francuski pisac Viktor Igo, član Francuske akademije, najveći pesnik Francuske 19. veka i rodonačelnik francuskog realizma. Bio je veoma angažovan u političkom životu, isprva kao monarhista, potom kao republikanac. Za vreme vladavine Luja Filipa postao je per Francuske i akademik, a 1848. godine poslanik u Ustavotvornoj skupštini. Posle državnog udara Napoleona Trećeg 1851. godine proteran i živeo je u izgnanstvu u Belgiji i Engleskoj, a kad je 1870. godine palo Drugo carstvo trijumfalno je dočekan u Parizu, gde je do smrti 1885. godine neumorno stvarao. Napisao je 1876. vatreni članak "Za Srbiju". Pisao je pesme, drame, romane, eseje, pamflete. Dela: romani "Jadnici", "Bogorodičina crkva u Parizu", drame "Ernani", "Lukrecija Bordžija", "Rij Blaz", političko-satirična zbirka pesama protiv Napoleona Trećeg "Kazne", pamflet "Napoleon Mali".

1815. godine – Napoleon Bonaparta pobegao je iz zatočeništva na ostrvu Elba i uz pomoć grupe sledbenika povratio vlast u Francuskoj. Njegova druga vladavina, nazvana “sto dana”, okončana je u junu nakon vojnog poraza kod Vaterloa.

1834. godine - Umro nemački izdavač i štampar Franc Zenefelder, pronalazač sistema litografske štampe. Napisao je "Udžbenik litografije".

1846. godine - Rođen Bufalo Bil, inače Vilijam Frederik Kodi, legendarna ličnost istorije SAD u vreme osvajanja prostranstava na zapadu Amerike. Nadimak je stekao kao vešt lovac na bizone. Pod starost je proputovao svet, prikazujući veštine u cirkusu koji je gostovao i u Srbiji.

1848. godine - U Francuskoj proglašena Druga republika, dva dana posle abdikacije kralja Luja Filipa.

1852. godine – Britanski vojni transportni brod “Birkenhed” potonuo je u zalivu Simon uz obalu Južne Afrike, a život je izgubilo 485 ljudi.

1885. godine – Predstavnici 15 zemalja na kongresu poynatom kao Afrička konferencija u Berlinu, koji je organizovao nemački kancelar Oto fon Bizmark, dogovorili su se o podeli centralne i istočne Afrike.

1901. godine – Vođe Bokserskog ustanka u Kini Či Hsui i Hsu Čeng Juu javno su pogubljeni odsecanjem glave.

1909. godine – Turska je priznala austrougarsku aneksiju Bosne i Hercegovine.

1915. godine – Nemci su u Prvom svetskom ratu, u borbi protiv Francuza kod Malankura, prvi put u istoriji ratovanja upotrebili bacače plamena.

1916. godine – Nemci su u Prvom svetskom ratu potopili francuski teretni brod “Provansa II”. Poginulo je 930 ljudi.

1917. godine - U okupiranoj Srbiji u Prvom svetskom ratu počeo Toplički ustanak protiv bugarskih i austrougarskih trupa, izazvan masovnim terorom, pljačkom i paljenjem sela i prisilnom regrutacijom. Tokom ustanka došlo je do sukoba ustaničkih vođa Koste Vojinovića Kosovca, koji je organizovao ustanak, i Koste Milovanovića Pećanca, kojeg je poslala srpska Vrhovna komanda da preuzme vodstvo. Neki smatraju da je njihov sukob odsjaj sukoba organizacija Apisove “Crne ruke”  i kraljeve “Bele ruke". Okupatori su uzvratili surovim represalijama: ubijeno je oko 20.000 ljudi, a u Toplici je uništeno 55 sela.

1918. godine - Nemački avioni u Prvom svetskom ratu bombardovali italijanski grad Veneciju.

1935. godine – Škotski fizičar Robert Votson Vat demonstrirao je prvi kompletan i praktično upotrebljiv radar.

1936. godine – Adolf Hitler je u Nemačkoj otvorio prvu fabriku za proizvodnju “narodnog vozila”

folksvagen. Popularna ”buba je postala simbol nemačkog privrednog rasta i jedan od najpopularnijih automobila u istoriji sa proizvedenih 20.000.000 primeraka.

1952. godine – Britanski premijer Vinston Čerčil saopštio je da je Velika Britanija proizvela atomsku bombu i da će je isprobati u Australiji.

1960. godine – Umro srpski lingvista Aleksandar Belić, profesor Beogradskog univerziteta, predsednik Srpske kraljevske akademije od 1937. godine do 1960. godine i član svih slovenskih akademija. Posle završene Velike škole u Beogradu studirao je slovensku filologiju i lingvistiku u Odesi i Moskvi. Osnovao je i uređivao časopise "Južnoslovenski filolog" i "Naš jezik". Osnivač je srpske moderne dijalektologije i jedan od tvoraca naučne sintakse. Rešio je složen problem opšteslovenskog akcenatskog sistema. Pod njegovim rukovodstvom SANU je izdala prvu knjigu velikog "Rečnika književnog i narodnog jezika". Napisao je oko 500 rasprava, jezičkih ogleda, naučnih kritika, polemika i prikaza. Dela: "O jezičkoj prirodi i jezičkom razvitku" , "Pravopis srpskohrvatskog jezika", "Dijalekti istočne i južne Srbije", "O dvojini u slovenskim jezicima", "Galički dijalekat".

1969. godine - Umro nemački filozof Karl Teodor Jaspers, tvorac filozofije egzistencije. Po završetku medicine radio je na Psihijatrijskoj klinici u Hajdelbergu, a potom bio profesor filozofije dok ga 1937. godine nisu otpustili nacisti, jer je osuđivao njihovu politiku. Objavio je 25 knjiga iz psihijatrije i filozofije. Dela: "Opšta psihopatologija", "Psihologija pogleda na svet", "Filozofija", "Um i egzistencija", "O istini".

1980. godine – Egipat i Izrael su uspostavili diplomatske odnose, čime je okončano 30-godišnje ratno stanje između dve zemlje.

1986. godine – Sovjetski Savez lansirao je u zemljinu orbitu prvi blok svemirske stanice “Mir”, koja je nakon 15 godina uništena sagorevanjem, a nesagoreli delovi pali su u Tihi okean 23. marta 2001. godine.

1990. godine – Pod vođstvom Violete Barios de Čamoro, udružena lista 14 opozicionih partija Nikaragve dobila je izbore pobedivši sandiniste predsednika Danijela Ortege.

1992. godine - Umro srpski glumac Jovan Janićijević Janaćko, dugogodišnji član Beogradskog dramskog pozorišta. Popularnost je stekao filmskim ulogama, posebno televizijskim serijama poput "Građana sela Luga", "Muzikanata", a lik Burduša iz poslednje od tih serija je postao sastavni deo njegovog imena.

1993. godine – U snažnoj eksploziji koju su u Svetski trgovački centar u Njujorku podmetnuli arapski islamski teroristi poginulo je šest, a povređeno oko 1.000 ljudi. Osam godina kasnije 11. septembra obe kule Centra srušene su u samoubilačkom napadu sa otetim putničkim avionima. U tom napadu poginulo je oko 3.000 ljudi.

1995. godine – Posle gubitka oko milijardu dolara koje je na berzi u Singapuru izazvao diler Nik Lison, bankrotirala je londonska banka “Bering”, jedna od najstarijih i najuglednijih britanskih banaka.

1995. godine - Potpisivanjem sporazuma kojim se Peking obavezao na borbu protiv piraterije i zaštitu autorskih prava, patenata i zaštitnog znaka kompanija, u poslednjem trenutku je izbegnut trgovinski rat SAD i Kine.

1997. godine - Švajcarska vlada odobrila osnivanje memorijalnog fonda za žrtve Holokausta u Drugom svetskom ratu, nastojeći da umanji razmere skandala posle otkrića da su trezori banaka u Švajcarskoj puni imovine žrtava nemačkih nacista.

1999. godine - Etiopske trupe probile front eritrejske armije u spornoj pograničnoj oblasti i vlada Eritreje saopštila je da će prihvatiti plan afričkih zemalja za okončanje desetomesečnog rata s Etiopijom.

2001. godine – Umro je Dragoslav Avramović, bivši guverner Narodne banke Jugoslavije, autor programa ekonomske stabilizacije 1994. godine kojim je suzbio hiperinflaciju u SR Jugoslaviji.

2001. godine – Skupština SR Jugoslavije ukinula je ukaz o oduzimanju državljanstva dinastiji Karađorđević koji je 1947. godine donela tadašnja komunistička vlada.

2002. godine – Skupština Srbije usvojila je izmene Krivičnog zakona kojima je ukinuta smrtna kazna.

2004. godine – U avionskoj nesreći kod Mostara poginuo je predsednik Makedonije Boris Trajkovski i članovi delegacije koji su sa njim putovali na međunarodnu konferenciju o investiranju u BiH.

2009. godine – Haški tribunal oslobodio je bivšeg predsednika Srbije Milana Milutinovića optužbi za zločine nad Albancima na Kosovu 1999. godine.

2012. godine – Erland Jozefson, omiljeni glumac slavnog švedskog reditelja Ingmara Bergmana umro je u 89. godini. Igrao je u Bergmanovim filmovima “Prizori iz bračnog života”, “Krici i šaputanja”, “Jesenja sonata”, “Fani i Aleksandar” i filmovima Andreja Tarkovskog “Nostalgija”.

2014. godine – Jedan od najvećih španskih muzičara 20. veka i najoriginalnijih umetnika flamenko muzike, gitarista Pako de Lusija preminuo je u Meksiku u 67. godini. Objavio je više desetina albuma i sarađivao sa najčuvenijim svetskim muzičarima Čik Koria, Džon Meklaflin, Leri Korijel, Al Di Meala, Brajan Adams. Proslavila ga je kompozicija „Entre dos aguas“, a pravo međunarodno priznanje stekao je albumom „Friday night in San Francisco“.

2015. godine - Umro Erl Lojd, prvi crni košarkaš u NBA ligi.

Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici!