Vest: Na današnji dan - 8. Februar -

1314. godine - Umrla Jelena Anžujska, srpska kraljica, žena kralja Uroša Prvog i majka kraljeva Dragutina i Milutina, ktitor manastira Gradac.

1560. godine – Turske galije naterale su u bekstvo špansku flotu pod komandom vojvode Medine u bici u Sredozemnom moru kod grada Tripolija, koji su Turci 1551. godine godine preuzeli od Španije.

1587. godine – Nakon 19 godina zatočeništva pogubljena je škotska kraljica Meri Stjuart, optužena zbog učešća u zaveri za zbacivanje s prestola engleske kraljice Elizabete I.

1676. godine – Umro je ruski car Aleksej Mihajlovič Romanov, otac Petra Velikog, koji je tokom vladavine od 1645. godine do smrti ugušio pobune kmetova i pobunu donskih kozaka pod Stepanom Razinom. Proširio je teritoriju pripojivši Rusiji Ukrajinu do reke Dnjepar i istočne delove Sibira.

1725. godine – Umro je ruski car Petar I Aleksejevič Romanov poznatijeg kao Petar Veliki. Po dolasku na presto 1682. godine sproveo je, prema evropskim uzorima, dalekosežne reforme države i društva. Ratovima je obezbedio Rusiji jak položaj na Baltiku, izlaz na Crno more i zapadnu obalu Kaspijskog jezera. Osnovao je Akademiju nauka, pokrenuo prve novine “Vedomosti”, a 1703. godine na ušću Neve podigao je novu prestonicu Sankt Peterburg.

1819. godine - Rođen engleski pisac i kritičar Džon Raskin, koji je smatrao da umetnost zavisi od društvenog života i da samo zdrav narod može da stvara velika umetnička dela, jer je umetnost snaga i izraz celog naroda, a ne povlastica bogatih. Dela: o umetnosti - "Moderni slikari", "Kamenje Venecije", "Dvije staze", o društvenim i ekonomskim problemima "Do posljednjeg", "Sezam i ljiljani".

1828. godine – Rođen je Žil Vern, francuski pisac naučno-fantastičnih romana. Zaokupljen naučnim otkrićima, dalekim zemljama i istraživačkim podvizima, napisao je više od 50 romana među kojima su najpoznatiji “Put oko sveta za 80 dana”, “20.000 milja pod morem”, “Put na Mesec”, “Put u središte Zemlje”, “Carev glasnik”, “Pet nedelja u balonu”, “Deca kapetana Granta”.

1834. godine - Rođen ruski hemičar Dmitrij Ivanovič Mendeljejev, otac moderne hemije, koji se među najistaknutije naučnike svih vremena uvrstio otkrićem opšteg zakona o periodičnosti hemijskih svojstava, prema kojem su osobine hemijskih elemenata periodično zavisne od njihove atomske težine. Na osnovu tog zakona formulisao je "Periodični sistem elemenata" koji mu je omogućio da predvidi svojstva niza kasnije otkrivenih elemenata. "Periodični sistem elemenata" postao je osnova moderne nauke o strukturi materije. Njegova knjiga "Osnovi hemije" prevedena je na mnoge jezike, a u oko 500 radova obrađivao je sva područja hemije, pitanja fizike, mineralogije, filozofije, pedagogije, čak i slikarstva. Proučavao je razvoj industrije u Rusiji, naročito uglja, nafte i metala, prvi je preporučio podzemnu gasifikaciju uglja i hemijsku preradu nafte.

1861. godine – Južne države SAD odvojile su se od Unije i osnovale Konfederaciju država Amerike s Džefersonom Dejvisom kao predsednikom, što je dovelo do Američkog građanskog rata.

1863. godine – Pruska i Rusija sklopile su savez da bi ugušule revoluciju u Poljskoj.

1878. godine - Rođen jevrejski pisac i filozof Martin Buber. Napisao je više značajnih dela o istoriji jevrejske kulture. Pisao je na nemačkom jeziku i za pripovetke je uzimao motive iz folklora poljskih Jevreja. Pred nacistima je 1938. godine pobegao iz rodne Austrije u Palestinu i postao jedan od prvih profesora Hebrejskog univerziteta u Jerusalimu. Dela: "Priče rabi Nahmana", "Ja i ti", "Hasidske priče", "Slike o dobru i zlu", "Mojsije".

1894. godine – Rođen je američki filmski režiser King Volis Vidor. Njegov nemi film “Gomila” smatra se remek delom svetske kinematografije. Veliki uspeh postigao je i filmom “Haleluja” u kojem su glavne uloge igrali crnci.

1904. godine - Japan bez objave rata napao rusku flotu u Port Arturu, čime je počeo rusko-japanski rat. Rusija je gubila bitku za bitkom, a pomorski poraz kod Cušime, revolucija u Rusiji i pritisak Velike Britanije, SAD i Francuske, primorali su je da 1905. godine mirom u Portsmautu preda Japanu južnu polovinu poluostrva Sahalin i Port Artur s okolinom i prihvati da južna Mandžurija i Koreja potpadnu pod uticaj Japana.

1920. godine - Rođena američka filmska glumica Džulija Džin Mildred Frensis Tarner, poznata kao Lana Tarner, jedna od najsjajnijih zvezda Holivuda pedesetih godina 20. veka. Filmovi: "Oni neće zaboraviti", "Ljubav je snašla Endija Hardija", "Dr Džekil i mr Hajd", "Poštar uvijek zvoni dva puta", "Kas Timberlan".

1921. godine – Umro je ruski revolucionar i geograf Petar Aleksejevič Kropotkin, jedan od najznačajnjih teoretičara anarhizma. Godine 1872. godine napustio je uspešno bavljenje naukom, prišao Bakunjinu u Ženevi i posvetio se idejama anarhizma a najpoznatija dela su mu: “Anarhija i njena filozofija”, “Velika Francuska revolucija”, “Zapisi revolucionara”.

1924. godine – Prilikom pogubljenja Gija Džona u američkoj državi Nevada prvi put je upotrebljena gasna komora za izvršenje smrtne kazne.

1931. godine - Rođen američki filmski glumac Džejms Bajron, poznat kao Džejms Din, simbol uznemirene i pobunjene mladosti posle Drugog svetskog rata, čiji je tragičan kraj u automobilskoj nesreći 1955. godine u 24. godini doprinio da preraste u svojevrstan mit. Filmovi: "Istočno od raja", "Buntovnik bez razloga", "Div".

1935. godine - Umro nemački slikar i grafičar Maks Liberman, najznačajniji predstavnik nemačkog impresionizma. U početku je realistički obrađivao sentimentalne žanr-scene, a kasnije se priklonio nazorima francuskih impresionista, što je posebno uočljivo u slikama pejzaža.

1937. godine – U Španskom građanskom ratu trupe generala Fransiska Franka zauzele su Malagu uz pomoć 15.000 italijanskih vojnika.

1940. godine – Nacisti su u Drugom svetskom ratu streljali svakog desetog stanovnika iz dva poljska sela u blizini Varšave zbog ubistva dva nemačka vojnika.

1942. godine – U manastiru Ostrog održana je skupština sa koje je upućen poziv svim Crnogorcima i Bokeljima, bez obzira na političke i partijske podele, na ustanak protiv okupatora u Drugom svetskom ratu.

1943. godine – Sovjetska armija je u Drugom svetskom ratu oslobodila grad Kursk koji su Nemci okupirali 1941. godine.

1955. godine - Sovjetski premijer Georgij Maljenkov prinuđen da podnese ostavku, a na položaju predsednika vlade nasledio ga je Nikolaj Bulganjin.

1963. godine – U Iraku je izvršen državni udar. Predsednik Iraka general Abdul Karim Kasem je streljan, a novi šef države je postao pukovnik Abdul Salem Muhamad Aref.

1975. godine – Sovjetski i američki kosmonauti su počeli zajedničke pripreme za letove “Sojuz-Apolo”.

1984. godine – Na stadionu “Koševo” u Sarajevu u prisustvu 50.000 gledalaca otvorene su 14. zimske Olimpijske igre. Na prvim olimpijskim igrama održanim u Jugoslaviji učestvovali su sportisti iz 49 država, najveći broj u istoriji ZOI.

1989. godine – U blizini atlantskih ostrva Azori pao je američki putnički avion s italijanskim turistima i poginulo je svih 144 putnika i članova posade.

1992. godine – Članice Evropske zajednice potpisale su u Mastrihtu, u Holandiji ugovor kojim je ova ekonomska zajednica postala i političko-pravna unija danas Evropska unija.

1993. godine – U nesreći izazvanoj sudarom vojnog aviona “Suhoj” i putničkog “Tupoljev” blizu Teherana, poginuli su svi putnici i članovi posade, njih 132, pilot i kopilot vojnog aviona.

1994. godine – Dve grupe ilegalnih imigranata, pristigavši do obala SAD dobile su različit tretman američkih vlasti Kubanci su prihvaćeni, a Haićani su bili prisiljeni da se vrate.

2001. godine - SRJ dobila status posmatrača u Svetskoj trgovinskoj organizaciji, čime je zvanično započeo proces prijema SRJ u punopravno članstvo ove organizacije.

2004. godine – Britanski prestolonaslednik princ Čarls doputovao je u Iran u svojstvu predsednika britanskog Crvenog krsta i obišao grad Bam, koji je krajem 2003. godine razoren u katastrofalnom zemljotresu, u kome je stradalo 43.000 ljudi. Princ Čarls je prvi član britanske kraljevske porodice koji je posetio Iran od revolucije 1979. godine.

2005. godine – Zdravko Velimirović, filmski i televizijski reditelj, član Crnogorske akademije nauka i umetnosi, umro je u Beogradu. Bio je redovni profesor Fakulteta dramskih umjetnosti u Beogradu, režirao je devet igranih filmova, 40 dokumentarnih i nekoliko dokumentarnih TV serija kao što su: “Lelejska gora”, “Derviš i smrt”, “Vrhovi Zelengore”, Dorotej”.

2006. godine - General Vojske Republike Srpske u penziji Zdravko Tolimir preminuo je u pritvoru Haškog tribunala. Tolimir je tokom rata bio pomoćnik za obaveštajno-bezbednosne poslove komandanta Vojske Republike Srpske Ratka Mladića.

2010. godine – Opozicioni lider Viktor Janukovič proglasio je tesnu pobedu na predsedničkim izborima u Ukrajini, iako njegova rivalka Julija Timošenko nije priznala poraz. Izbori u Ukrajini ocenjeni su kao “impresivan primer demokratije” od strane Međunarodnih posmatrača koji su pozvali Timošenko da prihvati pobedu Janukoviča.

2010. godine – Papa Benedikt XVI osudio je zlostavljanje dece od strane sveštenika, rekavši da crkva nikad neće prestati da osuđuje takvo ponašanje. Masovno seksualno zlostavljanje u crkvenim ustanovama u Irskoj i skandal oko zataškavanja tih slučajeva neposredan su povod ovog papinog reagovanja.

2013. godine – Beogradski glumac Josif Tatić umro je u 67. godini. Bio je poznati filmski i pozorišni glumac, a najšira publika ga pamti po ulogama u tv serijalima „Bolji život“ i „Grlom u jagode“, i predstavi „Šovinistička farsa“. Igrao je u filmovima „Tri karte za Holivud“, „Vizantijsko plavo“, „Za sada bez dobrog naslova“, „Poslednji krug u Monci“.

Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici!