Vest: Na današnji dan - 4. Decembar -

1154. godine - Nikolas Brekspir, prvi i jedini Englez izabran za papu, ustoličen za poglavara rimokatoličke crkve kao Adrijan Četvrti.

1371. godine – Umro je car Uroš Nemanjić, sin cara Dušana i jedini naslednik velikog srpskog carstva. Stupivši na presto u 19. godini, posle Dušanove smrti 1355. godine, nije uspeo da sačuva veliko carstvo koje se posle njegove smrti raspalo na niz samostalnih oblasti pod vlašću moćnih feudalaca. Njegovom smrću izumrla je loza Nemanjića. Prema predanju ubijen je mučki u lovu, kada se sagnuo nad vodom da se osveži. Srpska pravoslavna crkva je na osnovu tog predanja proglasila Uroša za mučenika i svetitelja.

1642. godine – Umro je francuski državnik, kardinal Arman Žan di Plesi Rišelje, koji je kao ministar kralja Luja XIII od 1629. godine imao stvarnu vlast u Francuskoj i podigao moć francuske krune. Ugušio je ustanak hugenota i lišio ih političkih prava, ali im je ostavio versku slobodu. Zemlju je uveo u Tridesetogodišnji rat da bi oslabio moć Nemačkog carstva. Nastavio je kolonijalno širenje Francuske i počeo kolonizaciju u Severnoj Americi i severnoj Africi.  Osnovao je 1635. godine Francusku akademiju.

1679. godine – Umro je engleski filozof Tomas Hobs, predstavnik klasičnog engleskog empirizma. Ideje o čoveku kao slobodnom pojedincu i državi kao vetačkoj tvorevini nastaloj na osnovu ugovora pojedinaca, izneo je u delima “Levijatan”, “Osnovi prirodnog zakona i politike”, “O čoveku”, “O telu”, “O građaninu”.

1791. godine – Izašao je prvi broj britanskog “Observera”, najstarijeg nedeljnog lista u svetu.

1795. godine – Rođen je škotski esejist i istoričar Tomas Karlajl, autor romantiziranih istorijskih dela od kojih je najpoznatije “Francuska revolucija”. Osnivač je i čuvene Londonske biblioteke.

1798. godine - Umro italijanski ljekar i naučnik Luiđi Galvani, koji je 1789. godine pronašao galvanski elektricitet i nazvao ga "životinjskim magnetizmom". Njegovo ime nose mnogi instrumenti i oznake u elektromagnetizmu i elektrotehnici.

1829. godine - Britanci u Indiji zabranili običaj spaljivanja udovica, prilikom spaljivanja njihovih preminulih muževa, na posmrtnoj ceremoniji.

1841. godine - U Beogradu u "Pozorištu na Đumruku" održana prva predstava s diletantima - drama Jovana Sterije Popovića "Smrt Stefana Dečanskog". Pozorište je organizovao srpski reditelj, scenograf, glumac, pisac i prosvetni radnik Atanasije Nikolić. Tada je štampan prvi pozorišni plakat kod nas i raspisan prvi književno-dramski konkurs za dela "po narodnom karakteru i običajima ustrojenim". Pozorište se održalo samo godinu dana.

1890. godine - Rođen srpski kompozitor i etnomuzikolog Kosta Manojlović, profesor i prvi rektor Muzičke akademije u Beogradu. Muzičke studije je završio u Oksfordu. Zapisao je veliki broj narodnih melodija, kojima se inspirisao za komponovanje. Napisao je "Spomenicu Stevanu Mokranjcu" i etnomuzikološke studije "Muzičke karakteristike našeg juga", "Muzičko delo našeg sela", "Narodne melodije u istočnoj Srbiji". Dela: ciklusi horova: "Žalne pesme", "Pesme zemlje Skenderbegove", "Pesme zemlje Raške", solo pesme, obrade narodnih pesama.

1892. godine - Rođen španski diktator Fransisko Franko, koji je, uz obilatu pomoć italijanskih fašista i nemačkih nacista, posle trogodišnjeg građanskog rata koji je izazvao, 1939. godine slomio otpor legalnog demokratskog republikanskog poretka. Vlast je držao do smrti 1975. godine.

1912. godine - Posle pobeda u Prvom balkanskom ratu balkanski saveznici Srbija, Crna Gora, Grčka i Bugarska potpisali primirje s Turskom.

1924. godine - Umro srpski lekar Vojislav Subotić, vodeći hirurg u Srbiji tog doba, šef Hirurškog odeljenja Opštedržavne bolnice u Beogradu, osnivač Medicinskog fakulteta u Beogradu. Objavio je niz radova iz abdominalne hirurgije, urologije, ortopedije.

1942. godine - Američka avijacija u Drugom svjetskom ratu prvi put bombardovala teritoriju Italije.

1943. godine – Predsednik SAD Ruzvelt, britanski premijer Čerčil i turski predsednik Mustafa Ismet Ineni razmatrali su u Kairu zajedničke akcije u okviru antihitlerovske koalicije. Turska je ipak odbila da objavi rat Nemačkoj.

1945. godine – Umro je američki biolog i genetičar Tomas Hant Morgan, osnivač genetike, dobitnik Nobelove nagrade za medicinu 1933. godine za otkriće funkcije hromozoma u prenošenju naslednih svojstava. Izradio je prve mape položaja gena u hromozomima i smatra se glavnim predstavnikom teorije nasleđa.

1972. godine - Čileanski predsednik Salvador Aljende izjavio u UN da američka telefonska i telegrafska kompanija ITT čini sve da izazove građanski rat u Čileu. General Augusto Pinoče je uz američku pomoć organizovao vojni udar u kojem je Aljende ubijen 11. septembra 1973. godine, posle čega je zaveo diktaturu.

1975. godine – Umrla je Hana Arent, filozof i jedna od vodećih ličnosti u oblasti političke teorije u 20. veku. Laureat je mnogih međunarodnih nagrada, među kojima Lesingove nagrade 1959. godine i nagrade “Sigmund Frojd“ 1967. godine. U Drezdenu je 1993. godine osnovan “Hana Arent institut” za istraživanje totalitarizma.

1976. godine – Umro je Edvard Bendžamin Britn, jedan od najznačajnijih engleskih kompozitora 20. veka. Sa operskim pevačem Piterom Pirsom osnovao je 1948. godine Aldeburški muzički festival a poznat je po delima: “Piter Grajms”, “Otmica Lukrecije”, “Ratni rekvijem”, “Prolećna simfonija”.

1977. godine - Diktator Žan Bedel Bokasa krunisao se za cara Centralnoafričkog carstva. Troškovi ceremonije krunisanja iznosili su koliko i četvrtina nacionalnog proizvoda zemlje.

1989. godine - Članice Varšavskog pakta Bugarska, Mađarska, Demokratska Republika Njemačka, Poljska i SSSR - koje su okupirale Čehoslovačku 1968. - na sastanku u Moskvi su osudile vojnu intervenciju i saopštile da je to bilo "miješanje u unutrašnje poslove suverene Čehoslovačke".

1991. godine - Otmičari su oslobodili poslednjeg Amerikanca, novinara Terija Andersona, koji je kao talac u Libanu proveo 2.454 dana. Pripadnici Islamskog džihada kidnapovali su Andersona 16. marta 1985. godine. 

1993. godine - Vlada Angole i pobunjenički pokret UNITA postigli saglasnost o uslovima primirja radi okončanja 18-godišnjeg građanskog rata u toj afričkoj zemlji.

1995. godine – Ministri inostranih poslova Evropske unije na sastanku u Briselu suspendovali su sankcije SR Jugoslaviji, uvedene 1992. godine zbog umešanosti jugoslovenske vlade u rat u Bosni; prvi vojnici NATO – prethodnica trupa za implementaciju Dejtonskog mirovnog sporazuma, sleteli su u dva aviona na sarajevski aerodrom.

2000. godine - Umro Bendžamin Harison Holkomb, do tada najstariji čovek na svetu a imao je 111 godina.

2001. godine - Predsedništvo BiH podnelo Opštinskom tužilaštvu u Sarajevu krivičnu prijavu zbog osnovane sumnje da je od 1990. do 1993. godine namerno uništen deo zapisnika i stenograma sa sednica Predsedništva Republike BiH.

2003. godine – Tužilaštvo za ratne zločine u Beogradu podiglo je optužnicu protiv osam osoba za ratni zločin počinjen u Vukovaru 1991. godine, kada je ubijeno oko 200 civila. To je prva optužnica koju je to tužilaštvo podiglo od kada je osnovano, jula 2003. godine.

2003. godine - Normalizovani trgovinski odnosi između Srbije i Crne Gore i SAD.

2003. godine – Tužilaštvo za ratne zločine u Beogradu podiglo je optužnicu protiv osam osoba za ratni zločin počinjen u Vukovaru 1991. godine, kada je ubijeno oko 200 civila. To je prva optužnica koju je to tužilaštvo podiglo od kada je osnovano, jula 2003. godine.

Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici!