Vest: Na današnji dan - 30. Jun -

1470. godine - Rođen francuski kralj Šarl Osmi, koji je vladao od 1483. godine do smrti 1498. godine, a pod pritiskom plemstva 1494. godine započeo ratove za osvajanje Italije, okončane šest decenija kasnije. Uspeo je da privremeno osvoji Napuljsku kraljevinu, a pohodi na Italiju imali su krupne kulturne posledice, jer su pokrenuli širenje humanističke kulture u Francuskoj. Ženidbom sa Anom od Bretanje dobio u miraz Bretanju, poslednju neujedinjenu francusku oblast.

1520. godine - U Tenočtitlanu, gde je kasnije izgrađen Meksiko Siti, u španskom zarobljeništvu ubijen deveti car Astečkog carstva Montesuma Drugi Ksokojocin. Poslednjeg astečkog cara zarobio je španski osvajač Ernan Kortes koji je srušio carstvo Asteka.

1859. godine - Na konopcu razapetom iznad Nijagarinih vodopada Čarls Blondin pred 25.000 gledalaca prešao iz SAD u Kanadu.

1876. godine - Srbija i Crna Gora objavile rat Otomanskom carstvu, jer nisu mogle da ostanu ravnodušne kada je neodrživo stanje pod Turcima izazvalo ustanak u Hercegovini, Bosni, Raškoj oblasti i Polimlju. Smatralo se da će ulazak Srbije u rat biti uvod u opšti ustanak na Balkanu, ali se to nije dogodilo, jer je na intervenciju velikih sila rat završen, a na Berlinskom kongresu 1878. godine i Srbija i Crna Gora su međunarodno priznate kao nezavisne države.

1893. godine - Rođen nemački komunistički vođa Valter Ulbriht koji je pred nacistima izbegao iz zemlje, ali se posle Drugog svetskog rata vratio i 1950. godine postao prvi sekratar vladajuće Jedinstvene radničke partije Nemačke. U Prvom svetskom ratu osuđivan je zbog komunističke propagande u vojsci, posle čega je kao pripadnik revolucionalne organizacije "Spartak" 1919. godine učestvovao u stvaranju Komunističke partije Nemačke. Član Rajhstaga postao je 1928. godine iz kojeg je isključen 1930. godine i osuđen na dve godine robije zbog "veleizdaje". U emigraciji u Moskvi je 1934. godine postao sekretar KP Nemačke, a učestvovao je i kao politički komesar u Štabu međunarodnih brigada u Španiji. Od 1960. godine do 1971. godine bio je na čelu Državnog saveta Istočne Nemačke, a potom do smrti 1973. godine predsednik vladajuće partije.

1893. godine – Rođen je britanski političar i društveni teoretičar Harold Leski. Kao uticajni član Laburističke stranke zalagao se za ekonomske i socijalne reforme, čime je doprineo pobedi laburista na izborima 1945. godine.

1908. godine - U istočni Sibir pao je meteor, izazvavši džinovsku eksploziju i zemljotres koji se osetio i u centralnoj Evropi.

1909. godine - Rođen dominikanski državnik i pisac Huan Bos Gavinjo, predsednik Dominikanske Republike od februara do septembra 1963. godine, kada je svrgnut vojnim udarom. Godine 1939. osnovao Revolucionalnu dominikansku partiju. Na čelo države pokušao je da se vrati 1966. godine, ali je izgubio predsedničke izbore. Njegova pripovetka "Žena" stekla je slavu klasičnog štiva i svrstana je u sve antologije hispanoamerička proze. Ostala dela su mu: roman "Lukava", zbirke pripovedaka "Kraljevski put", "Devojka iz Gvajire", "Dva pesosa vode", "Božićna priča".

1930. godine - Velika Britanija priznala nezavisnost Iraka. Ugovorom u San Remu 1920. godine Turska je posle Prvog svetskog rata bila prinuđena da se odrekne uprave nad Irakom, koji je Društvo naroda kao mandatnu teritoriju poverilo na upravu Londonu.

1934. godine - U krvavom obračunu sa bliskim saradicima, poznatom kao "Noć dugih noževa", Adolf Hitler je pod optužbom za zaveru likvidirao komandanta "jurišnih odreda" SA Ernsta Rena i jednog od najviših nacističkih vođa Gregora Štrasera. Te noći je ubijeno ili uhapšeno i stotine drugih političkih i vojnih ličnosti, najviše oficira SA, a nacisti su iskoristili priliku da ubiju i Hitlerovog suparnika, bivšeg njemačkog kancelara generala Kurta fon Šlajhera.

1936. godine - Etiopijski car Haile Selasija Prvi u govoru u Društvu naroda zatražio pomoć posle invazije fašističke Italije na Etiopiju.

1938. godine - Umro srpski pisac, pozorišni kritičar i diplomata Milan Rakić, reformator stiha i veliki poznavalac jezika, član Srpske kraljevske akademije, predsednik Srpskog PEN kluba. Posle završenih studija prava u Parizu, radio je u Beogradu kao činovnik, a od 1904. godine bio je u diplomatskoj službi. Rakić se 1903. godine pojavio sa zbirkom "Pesme" kao potpuno izgrađen pisac, misaon i osećajan, pesnik unutarnjih nemira i sukoba, čiji je pesimizam potiče iz intelektualnog razmišljanja o prolaznosti sveta. Zbirku "Nove pesme" objavio je 1912. godine a 1936. godine "Pesme". Pedesetak pesama, koliko je ukupno napisao, odlikuju se elegancijom i savršenstvom forme. Pesmama - kao što su "Na Gazimestanu", "Jefimija", "Dolap", "Simonida", "Napuštena crkva", "Orhideja", "Iskrena pesma", "Jasika" - svrstao se u sam vrh srpske lirike 20. veka. Njegove pozorišne kritike izraz su velike kulture pouzdanog suda.

1943. godine - Američke trupe iskrcale su se u Drugom svetskom ratu na ostrvo Nju Džordžija današnja Solomonska ostrva. Tokom operacije oboren je 121 japanski avion.

1948. godine - Jugoslovenska štampa objavila Rezoluciju Informacionog biroa komunističkih i radničkih partija o stanju u Komunističkoj partiji Jugoslaviji i izjavu Centralnog komitita KPJ povodom Rezolucije. Donošenju Rezolucije dva dana pre toga u Bukureštu, bez prisustva predstavnika KPJ, na sednici Informbiroa čiji je član KPJ od osnivanja u septembru 1947. godine, prethodila je višemesečna prepiska rukovodstva sovjetske i jugoslovenske partije. Posle objavljivanja Rezolucije prekinute su političke, diplomatske, ekonomske i kulturne veze SSSR-a i ostalih istočnoevropskih zemalja s Jugoslavijom. Time je uvedena blokada i počela velika kampanja protiv jugoslovenskog rukovodstva, koja je trajala do 1955. godine i posete Beogradu šefova sovjetske partije i vlade Nikite Sergejeviča Hruščova i Nikolaja Aleksandroviča Bulganjina.

1950. godine - Američki predsednik Hari Truman izdao je naređenje američkim trupama stacioniranim u Japanu da pomognu Republici Koreji da odbije napad Severne Koreje.

1960. godine - Belgija priznala nezavisnost afričke kolonije Kongo, za čijeg je prvog predsednika izabran Džozef Kasavubu, a za premijera Patris Lumumba, vođa borbe za nezavisnost. Nezavisni put Lumumbe ubrzo je izazvao intervenciju i krvav građanski rat, u kojem je sam bio prva žrtva.

1963. godine – Kardinal Đovani Batista Montini ustoličen je kao papa Pavle VI, čiji je pontifikat obeležen sprovođenjem ideje o pomirenju sa ostalim hrišćanskim crkvama.

1971. godine - Prilikom prizemljenja sovjetskog vasionskog broda "Sojuz 2", koji je u orbiti oko Zemlje proveo rekordnih 570 časova i 22 minuta poginula su tri kosmonauta.

1974. godine - Alderta King, majka ubijenog američkog sveštenika crnačkog vođe i nobelovca Martina Lutera Kinga, ubijena je tokom molitve u crkvi, šest godina posle atentata na njenog sina.

1974. godine - Ruski baletski igrač Mihajil Nikolajevič Barišnjikov emigrirao iz SSSR-a tokom turneje ansabla baleta "Boljšoj teatra" po Kanadi.

1984. godine - Umrla američka spisateljica Lilijan Helman, u čijim su dramama prikazani radnički štrajkovi, stradanje nepravedno optuženih, gramzivost bogataša i borba protiv nacista. U memoarskim delima opisala je iskustva iz Španije i SSSR-a, veze s vodećim američkim intelektualcima i vreme makartizma, histeričnu antikomunističku hajku koju je u prvoj polovini pedesetih godina 20. veka predvodio američki republikanski političar Džozef Makarti. Dela: Drame "Dečiji čas ", "Male lisice", "Dani koji će doći", "Straža na Rajni", "Drugi dio šume", "Igračke na tavanu", Memoarske knjige", "Nedovršena žena", "Pentimenti", "Nitkovsko vreme".

1989. godine - Sudanski general Omer Hasan al-Bašir oborio civilnu vladu Sadeka al-Mahdija.

1990. godine - Sovjetska vlada je obnovila snabdevanje naftom Litvaniju, dan nakon što je parlament ove pobunjene baltičke republike objavio stodnevni moratorijum na deklaraciju o nezavisnosti.

1992. godine - Fidel Ramos stupio na dužnost predsednika Filipina kao prvi šef države - protestant u toj pretežno rimokatoličkoj pacifičkoj zemlji.

1995. godine - Muslimanska vlada u Sarajevu prekinula kontakte sa specijalnim izaslanikom UN Jasušijem Akašijem, optuživši ga za pristrasnost prema Srbima.

1996. godine - Predsednik Republike Srpske Radovan Karadžić preneo ovlaštenja na potpredsednicu Biljanu Plavšić, ali je formalno zadržao položaj šefa države.

1997. godine - Hong Kong posle 156 godina britanske kolonijalne uprave ponovo postao sastavni deo Kine.

1999. godine - Bošnjački član Predsedništva BiH Alija Izetbegović i hrvatski predsednik Franjo Tuđman potpisali u Sarajevu Sporazum o granici između dve zemlje.

1999. godine - Visoki predstavnik u BiH Karlos Vestendorp doneo odluke o ličnim kartama, ponovnom povezivanju preratnih pretplatnika u telefonsku mrežu BiH i Zakon o administrativnim taksama BiH.

1999. godine – Škotska je posle skoro 300 godina ponovo dobila svoj parlament.

2001. godine – Grupa huligana i političkih ekstremista pretukla je na Trgu Republike u Beogradu nekoliko homoseksualaca i lezbijki i time sprečila održavanje prve “Gej parade” u Srbiji.

2001. godine – Glumica Tijana Kondić dobila je na filmskom festivalu u Puli, u Hrvatskoj Zlatnu arenu za najbolju žensku ulogu za film “Nataša”. To je bilo prvo učešće filma iz SR Jugoslavije na ovom festivalu od raspada bivše SFRJ.

2004. godine - Visoki predstavnik u BiH Pedi Ešdaun smenio sa funkcija predsednika Narodne skupštine Republike Srpske Dragana Kalinića i ministra unutrašnjih poslova Zorana Đerića, kao i još 57 državnih i političkih funkcionera, direktora preduzeća i administrativnih službenika, među kojim 49 funkcionera SDS-a. Na "crnu listu" dodao još 13 imena osumnjičenih za podršku optuženima za ratne zločine, zamrznuo bankovne račune za tri lica i 60 opštinskih odbora SDS-a.

2008. godine – Irak je otvorio ogromna naftna polja stranim firmama, čime je utrt put velikim investicijama multinacionalnih kompanija koje gotovo 40 godina nisu imale pristup iračkim nalazištima nafte.

2009. godine - Preminula je Pina Bauš poznata nemačka koreografkinja i plesačica, učenica nemačkog koreografa i osnivača ekspresionističkog stila Kurta Josa, koga je 1969. godine nasledila na mestu umetničkog direktora "Plesnog teatra". Šira publika Pinu Bauš je upoznala u filmu Pedra Almodovara "Pričaj sa njom".

2019. godine - Preminuo je Momir Bulatović, bivši predsednik Crne Gore u dva mandata1990. godine do 1998. godine i predsednik Savezne vlade SR Jugoslavije od 1998. godine do 2000. godine.

Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici!